Historie Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest van een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte betreffende Staatsregeling aangenomen, waarmee een antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werd onderverdeeld in 8 departementen betreffende zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement over Texel
het departement over de Amstel
het departement met een Delf
Daarnaast lagen tevens dit departement van een Schelde en Maas en dit departement van de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de nieuwe rangschikking niet en na de instelling in 1801 betreffende dit Bataafs Gemenebest werd het departement Holland ingesteld in overeenstemming met een antieke gewestelijke grenzen aangaande Holland. In 1806 werden dit Bataafs Gemenebest vernieuwen via het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden betreffende een Maas.
Na een Fransen einde 1813 uit Nederland gevlucht waren, bleef een ordening aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet met 29 maart 1814 werden een departementen verwisselen via provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Door minister Betreffende Maanen werden in de grondwetcommissie alsnog de naam Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen aangaande achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch het werden door de rest van de commissie verworpen.[2]
Een andere provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug aangaande Friesland naar Holland, maar ons deel met Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werd ook het laatste Hollands Brabant, het Land aangaande Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werd in 1820 de grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te verminderen werden Holland bij de grondwetsherziening over 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate vanwege Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag gaan ten gunste betreffende Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende positie aangaande Amsterdam en drong men aan op het herstel met een verdeling zoals deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier vanwege 1795. Op deze plaats werden echter niet met tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel aangaande de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor een provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit betreffende Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake aangaande ons samenvoeging met een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk het die uitstippelen van de baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en ons deel over Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, de Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst een provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten via remedie met een Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in dit noorden via remedie betreffende de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
Een provincie kan worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en eerst het IJ) mits grens leer dit hier nu werkt.
Ten zuiden aangaande het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden met Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en tegelijk het Gooi, tevens ons dichtbevolkt gebied, maar met ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en verschillende, kleinere, delen en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de plaats Alkmaar. Daar bevinden zich in dit deel over een provincie verder landelijker gebieden: Waterland, een grote droogmakerijen Schermer, klik om meer te lezen Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in het noorden een Kop betreffende Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust aangaande de provincie is grotendeels door duinen beschermd. Op deze plaats liggen beroemde badplaatsen als Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een streek tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden aangaande dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel over Kennemerland vormt een IJmond, met een Hoogovens en andere industrie: het is het westelijk gebied met het Noordzeekanaal, betreffende mits middelpunt de haven en sluizen met IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt een oude marktplaats Schagen en op een noordpunt aangaande dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tegelijkertijd veerhaven vanwege Texel.
Met een oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder het eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan het IJ (heb je een zeearm) en dit Noordzeekanaal met een daarin, al vervolgens ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, het behalve in Amsterdam in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat is te beluisteren, omdat op deze plaats veel Amsterdammers wonen. Een meeste kenmerkende dialecten vindt men op dit platteland. Hoe noordelijker men komt, op welke manier meer dit lokale dialect aangaande een standaardtaal afwijkt; vooral dit Tessels en dit Wierings hebben ons heel eigen karakter.
Precies ingeval in verschillende dialectgebieden is in Noord-Holland sprake betreffende ons teruggang betreffende een dialecten. Toch bestaan enkele dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams wordt ter plaatse alsnog heel doorgaans gesproken. Verschillende dialecten, zoals dit Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Het IJ kan zijn vanouds ons barrière en dat blijkt verder uit de dialecten. De dialecten ten noorden met het IJ bestaan een meest afwijkende.
Bij dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten dit antwoord zuiden over het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op een dialecten van Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls als Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- wanneer Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in een Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond of een Waddeneilanden beschikken over ons enorm eigen ontwikkeling doorgemaakt en zijn op enkele punten enorm conservatief gebleven, daar waar ze zich op andere punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daarom bijzonder scherp over de omliggende dialecten zijn gaan afwijken.
De ordening met een dialecten boven dit IJ is problematisch en is aanleiding geweest tot meerdere polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls kan zijn op een verwantschap betreffende dit Fries gewezen: met name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben veel akelig betreffende dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Het Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen hebben en heeft het nooit volkomen mogen verwisselen, waardoor Friese vormen en constructies alsnog voortleven in een dialecten. Ofschoon die theorie veel aanhang heeft, wordt ze door overige taalkundigen met een hand gewezen en zullen een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn ons overheids-NV, gesticht op 5 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland indien enige aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht met een besturen over zie het hier de recreatieschappen vanwege de ontwikkeling, aanleg, het beheer en verzorging van zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland zijn twee grote nationale parken: het Nationaal Park Duinen aangaande Texel (de hele westzijde aangaande Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens bestaan daar in Noord-Holland ons tiental andere via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (van Wijk met Zee kijk eens naar deze jongens tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland alsnog vele overige grotere en kleinere natuurgebieden, zoals het Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor dit hoofdartikel aan het onderwerp.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is vanaf dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort